زیتون– سولماز ایکدر: گویا «بحران شهردار تهران» برای اصلاح‌طلبان پایانی ندارد. محمدعلی افشانی ۲۳ اردیبهشت پس از رقابت با چند کاندیدای دیگر به خیابان بهشت رفت و شروع به اجرای برنامه‌های اعلامی خود کرد و تهران به آمدن شهردار جدید و روی غلتک‌افتادن کار‌ها امیدوار شد؛ اما حدود ۷۰ روز بعد دوباره همه‌چیز پیچیده شد.
شورای شهر پنجم در بدو تشکیل٬ تا زمان تایید محمدعلی نجفی٬ از سوی وزارت کشور٬ مصطفی سلیمی را به عنوان سرپرست شهرداری معرفی کرد.
پس از تایید صلاحیت محمدعلی نجفی٬ او از پنجم شهریورماه سال ۹۵ تا ۲۱ فروردین ماه سال بعد شهردار تهران بود تا در نهایت با فشار قوه قضاییه و تهدید به بازداشت٬ به رغم مخالفت و تلاش‌های اعضای شورای شهر٬ استعفا بدهد.
پس از او باز هم برای مدتی کوتاه سمیع‌الله حسینی‌مکارم، برای دوره‌ای اندکی بیش از یک ماه سرپرست شهرداری شد تا در نهایت صندلی شهرداری تهران نصیب عضوی از حزب اعتماد ملی شود؛ محمدعلی افشانی.
حال با بالا گرفتن زمزمه‌های رفتن افشانی از شهرداری٬ شورای شهر پنجم٬ باید سومین شهردار را برای تهران انتخاب کند؛ در شهری بحران‌زده با مدیریتی بحران زده‌تر.
شهردار بازنشسته
تصویب طرح اصلاح قانون منع بکارگیری نیروهای بازنشسته توسط مجلس٬ پایه‌های صندلی شهردار تهران را لرزاند.
مدافعان بقای افشانی در ساختمان خیابان بهشت در ابتدا مدعی شدند که افشانی قبل از رسیدن سن بازنشستگی، بازخرید کرده بود و علاوه بر آن، سوابق ایثارگری نیز به او کمک خواهد کرد. بنابراین مشمول این قانون نمیشود و می‌تواند درخواست اعاده به کار بدهند.
محسن هاشمی٬ رییس شورای شهر٬ نیز در همین رابطه گفت: «در جلسه هم‌اندیشی در خصوص وضعیت بازنشستگی افشانی شهردار تهران صحبت کردیم و به این نتیجه رسیدیم که او بازنشسته نیست و هیچ مشکلی هم پیش نمی‌آید.»
این ادعا به سرعت رد شد و شهردار تهران در شرف عزل، به استناد این قانون، قرار گرفت تا «بهشت» افشانی بیشتر از پنج ماه دوام پیدا نکند.
از سوی دیگر معاون حقوقی رییس‌جمهوری نیز اعلام کرد که شهرداران از جمله شهردار تهران مشمول قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان می‌شوند.
با این توصیف کار برای افشانی از «دشوار بودن» به «تمام شدن» رسید.
با این حال محمدعلی افشانی٬ در اولین واکنش نسبت به تصویت قانون منع به کارگیری بازنشستگان٬ گفت: «دیوان محاسبات یک نظر دارد و شورای شهر هم یک نظر دارد اما آنچه در نهایت مبنای تصمیم‌گیری است، مجلس است.»
شهردار تهران اما پس از انتشار نظر قطعی مجلس مبنی بر عدم صلاحیتش برای ادامه تصدی کار در بخش دولتی٬ باز هم راضی به رفتن از شورای شهر نشد.
علی اعطا٬ عضو شورای شهر تهران٬ دو روز پیش (یکشنبه) خبر از جلسه مجمع امید (٣٠ نماینده تهران در مجلس و ٢١ عضو شورا) در خصوص «قانون منع به کارگیرى بازنشستگان» داد. به گفته او این جلسه مشخصا به موضوع شهردار تهران اختصاص دارد.
به گفته علی اعطا برخی از حاضران در این جلسه پیشنهاد ارائه طرح دو فوریتی را مطرح کردند که بر اساس آن «شهردار فعلی» بتواند به کار ادامه دهد.
محمود صادقی، نماینده مردم تهران در مجلس٬ در همین رابطه به وب‌سایت جماران گفت که «اتفاق نظر حضار بر این بود که شهردار تهران با توجه به شرایط موجود شهرداری ابقاء شود و اکثر اعضای شورای شهر تهران هم با این نظر موافق هستند.»
از سوی دیگر اخباری این به گوش می‌رسد که وکیلی و حضرتی٬ دو نماینده عضو فراکسیون امید مجلس٬ در پی آن هستند که با همراه ساختن اصولگرایان و ارائه طرحی دو فوریتی٬ با اصلاحیه‌ای شرایط ابقای شهردار تهران را فراهم کنند.
عزل و نصب‌های گسترده در آستانه رفتن
در حالیکه با تاکید مراجع قانونی، پست شهرداری تهران نیز مشمول قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان شده است و محمدعلی افشانی نیز تا چند روز دیگر باید بهشت را ترک کند، او دست به عزل و نصب‌های گسترده در شهرداری تهران زد.
محمدعلی کریمی جز اولین مدیرانی بود که در شهرداری تهران عزل شد.
درحالی‌که در روز تعطیل کاری با جمعی از روزنامه‌نگاران و سردبیران، مهمان شرکت ملی نفتکش در بندرعباس بودم، خبر عزل خود را در رسانه‌ها دیدم. از همکاران عزیزم در شهرداری تهران و رسانه‌های محترم، بابت همراهی و حمایت‌شان سپاسگزارم.
الباقی تا بعد…— محمد علی کریمی (@alikarimi_ir) October 11, 2018
با حکم شهردار تهران پوریا سوری٬ روزنامه نگار٬ بر جای او نشت.
پس از او معاون برنامه‌ریزی٬ توسعه شهری و امور شوراهای شهرداری تهران عزل و سکینه اشرفی٬ به جای او منصوب شد.
عزل و نصب‌های شهردار تهران که پایه‌های صندلی‌اش همچنان لرزان است٬ شائبه‌های فراوانی را برانگیخت.
بر اساس گمانه‌زنی‌ها شهردار تهران که عضو حزب اعتماد ملی است٬ سعی دارد در آخرین روزهای کاری‌اش٬ هم حزبی‌ها یا حداقل نزدیکان خود را به به مناصب کلیدی شهرداری بگمارد تا کار را برای تغییرش سخت‌تر کند.
همچنین بر اساس اخبار منتشر شده٬ به زودی محسن پورسید آقایی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران و شجاع پوریان، معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری هم تغییر میکنند.
جنجال شنود در شهرداری
اولین بار حجت‌الله میرزایی، معاون سابق برنامه‌ریزی، توسعه شهری و امور شوراهای شهرداری تهران٬ بود که ادعای شنود «معاونت‌های شهرداری توسط شهردار تهران» را مطرح کرد.
به گفته حجت‌الله میرزایی «آقای افشانی گفته‌اند که من تلفن معاونانم را شنود می‌کنم و فهمیدم که برخی از آن‌ها پشت من حرف می‌زنند.»
او که با اقتصادآنلاین گفت‌وگو می‌کرد ادامه داد: «این کار غیرقانونی است و در هرجای دنیا اتفاق می‌افتاد یک رسوایی بزرگ بود. اگر صحبتی هم شده راجع به عملکرد ایشان بوده، ما هیچ‌گاه بر سر ماندن یا نماندن و جایگزین ایشان صحبت نکردیم.»
میرزایی در پایان این گفت‌وگوی خود افزود: «شب گذشته خبری مبنی بر اینکه یک فایل صوتی که در آن کریمی (روابط عمومی) و میرزایی در حال رایزنی برای جانشینی افشانی هستند به دست شهردار تهران رسیده و دلیل حذف ناگهانی این دو از سمت‌های خود همین فایل صوتی است، که در کانال‌ها منتشر شد.»
حجت‌الله میرزایی در ابتدای هفته جاری با حکم شهردار از سمت خود برکنار و سکینه اشرفی به جای او منصوب شده بود.
او پس از برکناری از سمت معاونت «ادعای شنود توسط شهرداری را مطرح کرد.»
اعضای شورای شهر تهران اما به سرعت در این باره موضع گرفتند.
محسن هاشمی٬ رییس شورای شهر٬ در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا شنود مدیریت شهرداری صحت دارد یا خیر، خواستار آن شد که «خبرنگاران از موضوع شنود بگذرند» و گفت: «این یک سوءتفاهمی بود که با صحبت‌های بعضی از افراد اتفاق افتاده و بنده پیگیری و رسیدگی خواهم کرد ولی شنود از صدر اسلام تا کنون مطرح بوده و زن و شوهرها هم از شنود علیه هم استفاده میکنند.»
حجت نظری٬ از اعضای شورای شهر٬ نیز در این زمینه در حساب کاربری‌اش در توییتر ادعای شنود را «مضحک» خواند.
ادعای مضحکی درخصوص بهره‌گیری از شنود برای کنار گذاشتن معاون برنامه‌ریزی #شهردارتهران مطرح شده که باید اذعان کنم اگر افراد مدعی بتوانند ادعای خود را اثبات کنند، بنده هم مثل آن‌ها برای رفتن مهندس افشانی تلاش خواهم کرد! اما اگر نتوانند اثبات کنند، لازم است لااقل از مردم عذر بخواهند.
— حجت نظری (@hojjat_nazari) October 16, 2018
در نهایت ظهر امروز حجت‌الله میرزایی ادعای مطرح شده در گفت‌وگویش با اقتصاد آنلاین را تکذیب کرد و گفت که «موضوع شنود معاونت‌ها توسط شهردار» شیطنت خبرنگاری بوده است. اگرچه ساعتی بعد فایل صوتی این گفت‌وگو توسط اقتصاد آنلاین منتشر شد.
چه کسی بر صندلی افشانی تکیه می‌زند؟
محسن هاشمی را می‌توان نامزد «همیشه در آب نمک» تصدی شهرداری تهران دانست. او از سال ۹۲ تا کنون همواره در یک قدمی صندلی ریاست شهرداری تهران ایستاده است و هرگز شانس نشستن بر این صندلی را نیافته.
او که پس از تشکیل شورای شهر چهارم و حضور اقلیتی اصلاح‌طلب در آن٬ نامزد تصدی شهرداری تهران شد٬ از تکیه زدن بر این صندلی باز ماند.
پس از تشکیل شورای پنجم نیز بر اساس تعهدی که پیشتر داده بود٬ حق خروج از شورا برای رسیدن به شهرداری تهران را از خود سلب کرد.
با این حال شاید بیش از هر کس دیگری در آرزوی این صندلی است. صندلی که حزب کارگزاران نیز آن را سهم خود می‌داند.
بخشی از اصلاح طلبان فکر میکنند شهردار شدنم باعث از هم پاشیدگی شورای شهر می شود.برای ریاست شورا جایگزین هست اما بنا بود کسی نرود تا باب نشود. مثل حجاب بانوان است، اگر شل کنند دیگر نمیشود کنترل کرد!
البته در این شرایط شهردار شدن ریسک بالایی دارد و امکان موفقیت دشوارتر از گذشته است— محسن هاشمی رفسنجانی (@moh_rafsanjani) October 9, 2018
برخی از منتقدان مسائل شهری معتقدند که اتفاقا ورود یک چهره غیر اصلاح‌طلب می‌تواند شورای شهر را به تکاپوی بیشتری وادارد و حریم امن «یک دست بودن» شورا را بشکند.
از سوی دیگر اما هستند کسانی که معتقدند عدم پایبندی حتی یک عضو اعضای شورای شهر به تعهدی که منبی بر عدم حضور در شهرداری داده‌اند٬ می‌تواند شیرازه شورا از هم بپاشاند.
سوال دیگر مربوط به سرنوشت افشانی است. امیرآبادی٬ عضو هیئت رییسه مجلس٬ امروز در گفت‌وگوی با مهر اعلام کرد که ممکن است محمدعلی افشانی از سوی دولت به عنوان نامزد وزارت راه و امور شهر سازی به مجلس معرفی شود.