زیتون–علی جلالی نجف‌آبادی: به تازگی و در پی کمبود شدید گوشت قرمز در کشور و همچنین بالارفتن قیمت ها در بازار، برخی مسئولان از آینده بحرانی و نه چندان خوشایند بازار این محصول خبر داده و با اشاره به وابستگی شدید کشور در این بخش، هشدارهایی را از جمله عدم توانایی کشور در تولید و عرضه گوشت قرمز مطرح کرده اند.
این امر تا حدی جدی است که یکی از اعضاء کمیسیون کشاورزی مجلس، ایران را بزرگترین وابسته به واردات گوشت قرمز در منطقه دانسته و گفته است: تا چند سال آتی نیز امکان رفع این نیاز از طریق داخل کشور و به دلیل خالی ماندن دامداری های سراسر ایران، غیر ممکن است.
اگر چه در این‌سو و آن‌سو، برخی مسئولان و مدیران دولتی در مورد تهیه مایحتاج مردم از آمارها و ارقام ضد و نقیضی استفاده کرده و ابراز امیدواری می کنند تا شرایط بحرانی در این خصوص بروز نکند، اما گزارش ها و خبرها با توجه به رویدادهای چند ماه گذشته از جمله سیل و تحریم و آنچه پیش روی کشور است مانند تهدید و جنگ، نشان از عمق فاجعه پیش رو دارد.
عدم توانایی مدیران کشور در مهار مشکلات و همچنین نحوه برخوردها با معضلات از این قبیل در تاریخچه ۴ دهه مدیریت کشور، حتی در میان نمایندگان مجلس نیز بازتاب داشته و این نوع عملکرد را توهین به مردم و جایگاه ملت ایران دانسته اند.
از آنجا که بخش ارزاق عمومی و بخصوص پروتئین حیوانی اهمیت بسیاری در سلامت و تأمین سفره مردم دارد، عدم توانایی کشور برای تولید و همچنین مشکلات برای خرید و واردات از خارج نیز می تواند مشکلات بسیاری را در حوزه های اجتماعی، سلامت و امنیت کشور به همراه داشته باشد.
چندی پیش بازار مصرف و عرضه گوشت قرمز شاهد هجوم و صف‌های طویل مردم برای خرید این محصول و حتی برخورد و درگیری متقاضیان در مراکز توزیع بود. از سوی دیگر توزیع اینترنتی این محصول مهم در ارزاق کشور، انتقادات زیادی به همراه داشته است؛ علیرضا سلیمی، عضو هیات رئیسه کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس دامنه بحران و سوءمدیریت را چنین گزارش می‌کند:«بی‌تدبیری‌ها سبب شده صف‌های طولانی برای خرید فقط چند کیلو گوشت به وجود آیند و مردم ناچار به تحمل این صف‌ها باشند در حالی که این بی‌تدبیری توهین به مردم ایران است. تا سال گذشته مردم تمایلی به گوشت یخی نداشتند لذا اکنون باید دید چه بلایی بر سر آن‌ها آمده که در صف‌های طولانی گوشت یخی می‌ایستند» .او سپس با ابراز تاسف از اینکه سفره مردم از گوشت خالی شده و این موضوع سلامت آن‌ها را به خطر می‌اندازد، می‌گوید: خروج و قاچاق دام از کشور، عملکرد ضعیف ستاد تنظیم بازار و بی‌تدبیری در کنترل آسیب‌های تحریم همگی در گرانی سرسام‌آور گوشت گرم تاثیرگذار است«.
همچنین جلال محمودزاده، نایب رئیس کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس، خصوص توزیع گوشت گرم قرمز از طریق فروشگاه‌های اینترنتی به بهانه عدم دسترسی عموم مردم به این امکان را پاک کردن صورت مسئله می‌داند.
او با انتقاد از آمارهای منتشر شده در بخش تولید و عرضه پروتئین حیوانی در کشور می‌گوید
کشور قادر به تولید گوشت قرمز مورد نیاز در داخل نیست. محمودزاده با انتقاد صریح از آمارهای ضد و نقیض موجود، ایران را بزرگترین وارد کننده گوشت قرمز در منطقه خاورمیانه می‌داند و معتقد است: «نظر فائو در خصوص خودکفایی کشور در زمینه تولید گوشت قرمز بر اساس آمارهای غلطی که مسئولین وزارت جهاد کشاورزی ارائه می‌کنند است و در حال حاضر ایران به بزرگترین واردکننده گوشت قرمز در منطقه تبدیل شده و واردات گوشت قرمز به صورت لاشه و دام زنده صورت می‌گیرد.».
این نماینده با بیان اینکه تا سه سال آینده قادر به تامین گوشت قرمز مورد نیاز کشور نیستیم از ظرفیت خالی مراکز دامداری در کشور خبر می‌دهد: درحال حاضر ۷۰ درصد از دامداری های کشور خالی از دام سبک و سنگین است و متأسفانه بر اساس بررسی‌های انجام شده از مرز خودکفایی گوشت قرمز فاصله بسیاری داریم. اگر دامداری‌های سطح کشور را بررسی کنیم و با دامداران گفت‌وگو کنیم متوجه می‌شویم که بسیاری از دامداری‌ها و دامپروری خالی هستند.
او در این گزارش در خصوص کمبود و کاهش دام در ۲۱ استان کشور می‌گوید:به دلیل قاچاق دام و شیوع تب برفکی در ۲۱ استان کشور منابع دامی کاهش پیدا کرده. گوشت قرمز در بازار بیش از ۱۰۰ هزار تومان است که نشان از برهم خوردن عرضه و تقاضا دارد، این اختلاف قیمت گوشت قرمز در داخل کشور و آنسوی مرزها باعث شده تا شاهد قاچاق دام زنده باشیم».
این سخنان و هشدارها در حالی است که در خبرهای پیشین از خسارات سنگین سیل در بخش دامداری کشور گزارش هایی متعدد منتشر شده و با توجه به آمار ضد و نقیض و کم وبیش نا-هم‌خوان می توان دریافت که وضعیت دامداری کشور بسیار بدتر از آن است که در آمار و ارقام منتشر شده از سوی مراکز رسمی داخل کشور عنوان می شود.
با این‌حال آمار تلفات در بخش دامداری طبق آخرین گزارش ها حکایت از تلفات بیش از ۲۰ تا ۳۰ هزار راس دام سبک، یک هزار و ۲۰۰ راس دام سنگین، بیش از ۵۰ هزار کلونی زنبور عسل، یک هزار و ۲۰۰ مرکز پرورش و تکثیر ماهی در استان‌های آبزی پروری و ۹ میلیون قطعه طیور در استان‌های سیل خیز داشته است که در مجموع توسط سازمان دامپزشکی بیش از ۷ هزار لاشه دام و یک میلیون و ۲۰۰ هزار قطعه طیور به شکل بهداشتی دفن شده اند.
اگر چه مسئولان مربوطه مدعی‌اند سم‌پاشی و گندزدایی پس از سیل سراسری کشور برای برطرف کردن احتمال آلودگی های ناشی از اجساد دام و طیور در طبیعت و منابع آبی و بهداشتی انجام گرفته، اما با توجه به حجم بالای تلفات و آمار منتشر شده که گویی با خوش‌بینی هم عنوان می شود می توان نتیجه گرفت که تعداد لاشه‌های رها شده در طبیعت، می تواند تهدید جدی در ماه های پیش روی فصل گرم سال باشد.
با این‌حال باید به این نکته توجه داشت که پیش از بروز سیل و به دلیل تحریم ها و کمبود امکانات مالی برای تهیه دام و پروتئین حیوانی لازم برای کشور و همچنین سوءمدیریت های قبلی و مشکلات عدیده ناشی از قاچاق و خودتحریمی‌ها و مافیای موجود در بازار دام کشور، باید منتظر کمبود شدید و بحران جدی یکی از مایحتاج عمومی سفره های مردم بود.