زیتون- احسان مهرابی: در میان مقامات و چهره‌های سیاسی درون حکومت جمهوری اسلامی، می‌توان او را نویسنده بیش‌ترین نامه‌های سرگشاده اعتراضی خواند. اکثر این نامه‌ها البته در دوران خروج از قدرت و یا به تعبیر خودش«دوران عسرت» نوشته شده است.
در این میان نامه‌های انتقادی به رهبر جمهوری اسلامی به جز نامه جدید و همچنین نامه مشهور او در سال ۸۴ کمتر در زمان ارسال خود علنی شده‌اند.
بر اساس نامه‌های منتشر شده در کتاب«نامه‌ها» نامه‌نگاری اعتراضی مهدی کروبی با آیت‌الله خامنه‌ای از سال ۷۱ آغاز شده و او پیش از حصر ۱۴ نامه و پس از حصر یک نامه به رهبر جمهوری اسلامی نوشته است.
اولین نامه کروبی مربوط به زمانی است که رهبر جمهوری اسلامی و نزدیکانش با اعمال نظارت استصوابی تعداد زیادی از نامزدهای جریان مشهور به چپ اسلامی را از انتخابات حذف کردند.
هر چند نامه‌های کروبی پس از سال ۸۸ بازتاب بیشتری یافته اما او پیش از آن نیز ده‌ها نامه سرگشاده اعتراضی به مقامات مختلف کشور از جمله روسای قوا و احمد جنتی دبیر شورای نگهبان نوشته است.
رئیس مجلس سوم و دبیرکل مجمع روحانیون مبارز در ۵ فروردین ۷۱ درنامه‌ای به آیت‌الله خامنه‌ای از رد صلاحیت نامزدهای انتخابات با دلایل «واهی،غیرمستدل و غیر مستند» انتقاد کرد.
او تهدید کرد که «در صورت ادامه این وضع، ما به هیچ‌وجه شرکت خودمان را در چنین انتخاباتی مصلحت نمی‌دانیم و ترجیح می‌دهیم با کنار رفتن خود، دست جریانی که تصمیم گرفته است به هر قیمتی ولو با برگزاری انتخاباتی سر و واقعا غیر آزاد افراد مورد نظر خود را به مجلس بفرستد، باز بگذاریم و دست کم شریک در پدیده در شرف تکوین که خلاف مصلحت اسلام، انقلاب، نظام و رهبری و مردم است، نباشیم».
کروبی حدود ۱۵ سال بعد در نامه نگاری‌های خود با احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان، نظارت استصوابی را «آغاز مصیبت» خواند و یادآوری کرد که شورای نگهبان از سال ۷۰ و پیش از تصویب مجلس نظارت استصوابی را در انتخابات مجلس چهارم انجام داده و قانون مربوط به نظارت استصوابی «توسط مجلسی که در آن شرایط به وجود آمده بود تصویب شده است».
نامه هایی درباره دو انتخابات
کروبی در دوره نامزدی در دو انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۴ و ۸۸ نیز چندین نامه برای رهبر جمهوری اسلامی نوشت.
او سه ماه پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۸۴ در نامه‌ای به آیت‌الله خامنه ای ضمن اشاره به سخنان فرماندهان سپاه پاسداران و اعضای شورای نگهبان از اتفاقات احتمالی ابراز نگرانی کرد و نوشت که این سخنان این احتمال را تقویت می‌کند که «تنها افراد خاصی حق حضور در انتخابات را دارند».
کروبی اما پس از انتخابات این سال نامه مشهور خود را نوشت و برای اولین بار به صورت علنی از دخالت مجتبی خامنه‌ای در انتخابات و امور کشور گفت و تلویحا اعلام کرد که شخص آیت‌الله خامنه‌ای نیز به این دخالت راضی بوده است.
در همان نامه بود که او جمله مشهورش را درباره تغییر نتیجه اولیه شمارش آرا و افزایش رای‌های محمود احمدی‌نژاد به کار برد: « پس از حدود دو ساعت که از خواب بیدار شدم، مانند بیداری از خواب اصحاب کهف، دریافتم که همه چیز تغییر کرده است».
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۸۸ روز ۱۴ خرداد و یک هفته پیش از انتخابات نیز در نامه‌ای به رهبر جمهوری اسلامی از اقدامات وزارت کشور و شورای نگهبان از جمله «آمارهای متفاوت» درباره تعداد واجدین شرایط، «تغییرات گسترده در ساختار و ترکیب اعضای ستاد انتخابات»،«استفاده از امکانات عمومی درحمایت از نامزد خاص»ابراز نگرانی کرد.
کروبی درسال پایانی دولت خاتمی نیز در نامه ای به رهبر جمهوری اسلامی به احضار و دستگیری تعدادی از هنرمندان به دلیل «عدم پوشش مناسب» تعدادی از مهمانان جشن خانه سینما و همچنین «تشدید برخوردهای خیابانی» با موضوع «بی‌حجابی» انتقاد کرد.
او همچنین خواستار حضور نمایندگان نامزدها درشعب رای‌گیری، ممنوعیت استفاده از امکانات دولتی به نفع نامزدها و تامین امنیت نشست‌های انتخاباتی شد.
رئیس مجلس ششم پیش از آن نیز درباره رد صلاحیت نمایندگان این مجلس و تعداد زیادی از نامزدها برای انتخابات مجلس هفتم به همراه محمد خاتمی، رئیس جمهوری وقت،نامه‌ای به آیت‌الله خامنه‌ای نوشته بود که در زمان خود منتشر شد.
کروبی با وجود اختلاف‌های جدی با اعضای حزب جبهه مشارکت در مجلس ششم، پس از سخنان رهبر جمهوری اسلامی علیه این مجلس، در تیر ماه ۸۳ و ۱۸ مهر این سال در دو نامه جداگانه ضمن دفاع از عمل‌کرد این مجلس از زیر سئوال بردن مصوبات آن از سوی نزدیکان آیت‌الله خامنه‌ای انتقاد کرد.
نامه‌هایی برای آزادی زندانیان سیاسی
نامه‌های کروبی به رهبر جمهوری اسلامی محدود به موضوعات سیاسی و انتخابات نبوده است. دبیرکل مجمع روحانیون مبارز ۲ اسفند ۷۶ در نامه‌ای به رهبر جمهوری اسلامی اعلام کرد که شهرداران دستگیر شده تهران در جلسه این گروه شرح اتفاقات رخ داده در زمان بازداشت را شرح داده‌اند و برخی از اعضای مجمع «به شدت گریستند».
او در این نامه از رهبر جمهوری اسلامی خواسته بود که هیئتی را برای رسیدگی به این موضوع مامور کند.
بازداشت و شکنجه شهرداران تهران زیر نظر محمدرضا نقدی، فرمانده وقت حفاظت اطلاعات نیروی انتظامی، انجام شده بود که پس از پیگیری‌های مجلس و دولت، نقدی در یک دادگاه غیر علنی به هشت ماه زندان محکوم شد.
این حکم البته اجرا نشد و چند سال بعد محمدرضا نقدی با حکم رهبر جمهوری اسلامی به فرماندهی بسیج منصوب شد.
کروبی در سال پایانی دولت خاتمی نیز در نامه‌ای به رهبر جمهوری اسلامی به احضار و دستگیری تعدادی از هنرمندان به دلیل «عدم پوشش مناسب» تعدادی از مهمانان جشن خانه سینما و همچنین «تشدید برخوردهای خیابانی» با موضوع«بی‌حجابی» انتقاد کرد.
درخواست برای آزادی اکبر گنجی در ۱۴ تیر ۸۴ و درخواست برای آزادی عبدالله نوری در سال ۸۱ از جمله دیگر نامه‌های مهدی کروبی به رهبر جمهوری اسلامی بوده است.
هر چند نامه‌های کروبی پس از سال ۸۸ درباره تجاوز به زندانیان و اتفاقات انتخابات بازتاب بیشتری یافته اما او پیش از آن نیز ده ها نامه سرگشاده اعتراضی به مقامات مختلف کشور نوشته است، از جمله نامه‌هایی به علی مشکینی، رئیس مجلس خبرگان رهبری، احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان، اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس جمهوری وقت، روسای قوه قضائیه، روسای مجلس، حسین شریعتمداری، نماینده رهبر جمهوری اسلامی در روزنامه کیهان و تعدادی از وزرا نوشته است.