زیتون-نازنین نامدار: در اقتصاد پرنوسان و آکنده از شایعات و پیش‌بینی‌ها درباره افزایش قیمت‌ها هر از گاهی یک کالا به متر و معیار افکار عمومی برای ارزیابی اوضاع جیب‌شان تبدیل می‌شود. در روزهای اخیر این کارویژه به تخم‌مرغ که مهمان همیشگی سفره‌های ساده بود، رسیده است.
تا حدود ده دوازده روز پیش یک عدد تخم مرغ بسته به کیفیت و بسته‌بندی‌اش بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ تومان به دست مشتری داده می‌شد اما حالا قیمت به ۶۰۰ تا ۷۰۰ تومان رسیده است.
ابتدای هفته نیز خبرگزاری مهر از افزایش ده درصدی فرآورده‌های لبنی خبر داد که به عقیده رضا باکری، دبیر انجمن صنایع لبنی احتمال افزایش دوباره قیمت در این حوزه وجود دارد.
موضوع پر کشیدن قیمت تخم مرغ با واکنش نمایندگان نیز روبرو شده، چنانکه علی‌محمد شاعری سخنگوی کمیسیون کشاورزی با بی‌سابقه خواندن گران شدن تخم مرغ از تهیه نامه اعتراضی خطاب به رییس‌جمهور و وزیر کشاورزی خبر داده است.
در این بین همچنان واکنش‌ها به بودجه پیشنهادی دولت ادامه دارد. علی فاضلی، رییس اتاق اصناف ایران در این‌باره می‌گوید:«بودجه‌ای که برای سال آینده بسته شده نه تنها بهبودی در وضعیت اشتغال ایجاد نمی‌کند بلکه منجر به تشدید رکود خواهد شد.»
تمرین زمستانی پیشوازِ جهش تورم
از زمانی که لایحه بودجه سال آینده به مجلس رفت٬ به‌تدریج فضای روانی نیز برای شدت گرفتن سرعت افزایش قیمت‌ها ایجاد شد.
همانگونه که محمدمهدی مفتح، سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه در مصاحبه با «خانه ملت» اشاره کرده است؛ «افزایش قیمت بنزین علاوه بر اینکه تاثیرات محاسباتی در رشد سطح عمومی قیمت کالاها دارد براساس تجربه سنوات گذشته تاثیرات روانی نیز روی گرانی نرخ کالاها و خدمات دارد.»
دولت علاوه بر اشکالات وارده بر تصمیمات اقتصادی‌اش با مشکل پذیرش عمومی و همراهی مردم با رویکردهایش نیز روبه‌روست
در حال حاضر گرانی در سال آینده در نظر مردم امری قطعی شده است که با غافلگیری شتاب قیمت تخم‌مرغ اطمینان به گران‌تر شدن زندگی در سال پیشرو تقویت نیز شده است. این مساله در هفته‌های اخیر مهم‌ترین محور اظهارنظرهای نمایندگان و کارشناسان اقتصادی بوده است.
علیرضا سلیمی، نماینده محلات در جلسه روز یکشنبه مجلس با انتقاد از آمار تورم اعلامی، گفت: «آیا مردم حق نفس کشیدن دارند؟ مردم حق زندگی دارند یا نه؟ می‌دانید قرار است ۱۶۷ قلم دارو از لیست تحت پوشش بیمه خارج شود؟ آیا مردم حق غذا خوردن و سیر کردن شکم خود را دارند؟ قیمت تخم مرغ امروز پر کشیده است.»
هرچند قیمت تخم مرغ لااقل در ذهن عامه مردم شاغول این روزهای وضعیت اقتصادی است و گرانی‌اش مورد توجه ویژه رسانه‌ها قرار گرفته است اما موارد متعدد دیگری همچون بهای آب، برق، تلفن و گاز و… نیز اداره یک زندگی متوسط را دشوارتر از گذشته کرده است.
در هفته گذشته که مردم در تدارک شب چله بودند٬ قیمت بالای میوه و آجیل گرمای دورهمی‌های این شب را کمتر کرده بود به‌طوری که نه تدبیر مدیران اقتصادی بلکه زلزله چهارشنبه شب توانست اندکی از شتاب قیمت‌ها در آن ساعت‌ها کم کند.
به گفته شاغلان در بازار میوه‌وتره‌بار مرکزی٬ زلزله بین ۵۰۰ تا ۲۰۰۰ هزار تومان روی قیمت میوه‌هایی همچون هندوانه، پرتقال و سیب تاثیر گذاشت و همین‌طور باعث شد میزان فروش به حجم پیش‌بینی‌شده فعالان بازار نرسد. بدین ترتیب بخشی از میوه‌های روی دست عمده‌فروشان ماند برای عرضه در روزهای بعد از شب یلدا.
مناقشه بنزینی
در این میان تصور بیشتر نمایندگان و کارشناسان اقتصادی بر این است که در صورت افزایش قیمت بنزین آن‌هم با نرخ مدنظر دولت٬ شاهد تورم فزاینده‌ای خواهیم بود.
اغلب نمایندگان از مخالفتشان با افزاش قیمت حامل‌های انرژی سخن گفته‌اند و برخی نیز متعرض اصل افزایش قیمت نیستند بلکه درباره میزان آن بحث دارند. در این راستا، فریدون حسنوند، رییس کمیسیون انرژی مجلس معتقد است که مجلس قطعاً با افزایش قیمت حامل‌های انرژی مخالفت خواهد کرد.
وقف‌چی نماینده زنجان نیز تاکید دارد که اگر قرار است قیمت بنزین گران شود بایستی میزان یارانه نقدی مردم نیز افزایش پیدا کند. این در حالی است که در لایحه پیشنهادی دولت بنا بر حذف حدود ۳۰ میلیون از یارانه‌بگیران گذاشته شده است.
از سوی دیگر طیبه سیاوشی عضو فراکسیون امید و از اعضای کمیسیون تلفیق بودجه در گفت و گو با روزنامه «صبح‌نو» ضمن موافقت با افزایش قیمت بنزین گفته که «هراس از این است که افزایش ۵۰ درصدی قیمت بنزین و حامل‌های انرژی نه تنها باعث ایجاد اشتغال نشود بلکه عامل از دست رفتن شغل‌هایی که در سال‌های اخیر ایجاد شده، بشود.»
البته افزایش قیمت حامل‌های انرژی بسیار معقول است و رسیدن به سطح واقعی قیمت‌ها مدنظر همه است؛ اما باید دقت کرد که این موضوع در شرایط کنونی سبب ایجاد بحران‌های اجتماعی نشود. امسال در بودجه ۹۷ افزایش قیمت حامل‌های انرژی را خواهیم داشت اما نه افزایش مدنظر دولت را، که این موضعی است که جناح‌های مختلف مجلس درباره قیمت بنزین دارند.»
رقم پیشنهادی دولت چنانکه پیش‌تر از سوی پایگاه اطلاع‌رسانی دولت اعلام شده و مورد اشاره نمایندگان نیز قرار گرفته٬ افزایش ۵۰ درصدی است که قیمت بنزین را به ۱۵۰۰ تومان می‌رساند. این در حالی است که بیژن حام‌محمدرضا، رییس جایگاهداران در مصاحبه با ایسنا، تاکید کرده است این قیمت در توان مردم نیست و در عوض ۱۲۰۰ تومان را پیشنهاد کرده است.
با توجه به تمامی این نظرات اما یگانه پیش‌بینیِ قرین با واقعیت٬ فرا رسیدن فصل تازه‌ای از افزایش قیمت کالا و خدمات در کشور است. تاکنون و با همه نقدهای اخیر اقتصادی در فضای رسانه‌ها شاهد عقب‌نشینی دولتمردان از پیشنهاداتشان مبنی بر افزایش نرخ حامل‌های انرژی، افزایش عوارض خروج از کشور، افزایش بهای مصرف برق و… نبوده‌ایم.
دولتمردان درباره بندهای مناقشه‌برانگیز بودجه همچون افزایش قیمت‌های حامل‌های انرژی توجیهاتی نظیر ایجاد اشتغال با گرانی بنزین را دارند که حتی اگر واقعا نیز قصد چنین کاری را داشته باشند کمتر کسی چنین توضیحی را باور می‌کند.
در واقع دولت علاوه بر اشکالات وارده بر تصمیمات اقتصادی‌اش با مشکل پذیرش عمومی و همراهی مردم با رویکردهایش نیز روبه‌روست که این کار را برای اقتصاد پر از گره ایران دشوارتر می‌کند.